ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΗ ΕΚΔΗΛΩΣΗ στο 27ο Δημοτικό Σχολείο Καλλιθέας

Την Τετάρτη, 23 Μαρτίου 2011, στην Αίθουσα Εκδηλώσεων του 27^ου Δημοτικού Σχολείου Καλλιθέας, ο Σύλλογος Διδασκόντων και ο Σύλλογος Γονέων και Κηδεμόνων του Σχολείου μας, διοργάνωσαν ενημερωτική εκδήλωση με θέμα: «Προβλήματα Μάθησης και Συμπεριφοράς κατά την παιδική ηλικία – Διάγνωση και Αντιμετώπιση».

Το θέμα αναπτύχθηκε από τα μέλη της Διεπιστημονικής Ομάδας του Κέντρου Αντιμετώπισης Δυσκολιών Μάθησης Ομιλίας Συμπεριφοράς (Κ.Α.Δ.Μ.Ο.Σ.), που βρίσκεται στην Καλλιθέα, οδός Επαμεινώνδα 74, Τ.Κ. 17674.

Εισηγητές / Εισηγήσεις :

·       Γιάννης Χατζηπαντελής, Ειδικός Παιδαγωγός M.Sc., Διευθυντής και Επιστημονικός Υπεύθυνος του Κέντρου ΚΑΔΜΟΣ: «Συνήθεις διαταραχές στα παιδιά»

·       Γεράσιμος Μηλαθιανάκης, Λογοθεραπευτής, Επιστημονικός Συνεργάτης ΚΑΔΜΟΣ: «Η λογοθεραπευτική προσέγγιση για τις Διαταραχές Επικοινωνίας».

·       Ζήσιμος Θειακούλης, Σχολικός Ψυχολόγος M.Sc., Κέντρο Ειδικής Φροντίδας Παιδιών Πολεμικού Ναυτικού, Επιστημονικός Συνεργάτης ΚΑΔΜΟΣ: «Ειδικές Μαθησιακές Δησκολίες: αίτια, διάγνωση, αποκατάσταση».

·       Ευαγγελία Τζαμάρα, Ειδική Παιδαγωγός, Επιστημονικός Συνεργάτης ΚΑΔΜΟΣ: «Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής – Υπερκινητικότητα»

Ακολούθησε εποικοδομητικός διάλογος με τους παρευρισκόμενους γονείς, όπου ακούστηκαν πολλές και ενδιαφέρουσες γνώμες και απόψεις.

Για όσους δεν είχαν την ευκαιρία να παρακολουθήσουν την ενδιαφέρουσα αυτή εκδήλωση, παραθέτουμε κάποια κύρια θέματα αυτής:

ΜΑΘΗΣΙΑΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ

Μαθησιακές διαταρχές είναι ο πιο διαδεδομένος όρος που χρησιμοποιείται για να δηλώσει τις σοβαρές και ειδικές δυσκολίες που εμφανίζει ένας μεγάλος αριθμός μαθητών στην απόκτηση των σχολικών γνώσεων.

Σε καμμία περίπτωση με τον όρο «μαθησιακές  διαταραχές» δεν νοούνται οι φυσιολογικές αποκλίσεις της σχολικής απόδοσης των μαθητών. Υπολογίζεται ότι τουλάχιστον το 20% του μαθητικού πληθυσμού εμφανίζει «μαθησιακές διαταραχές». Το ποσοστό αυτό είναι εξαιρετικά ανησυχητικό και εντάσσει το ζήτημα «μαθησιακές διαταραχές» ανάμεσα στα πιο σοβαρά κοινωνικά προβλήματα του σύγχρονου κόσμου.

Οι μαθητές με «μαθησιακές  διαταραχές» μπορούν, σε γενικές γραμμές, να χωριστούν σε τρεις ομάδες ανάλογα με τις αιτίες που τους εμποδίζουν να ανταποκριθούν ικανοποιητικά στις απαιτήσεις και στις διαδικασίες μάθησης του σχολείου. Στην πρώτη ομάδα εντάσσονται τα παιδιά με περιορισμένες νοητικές ικανότητες, στη δεύτερη ομάδα τα παιδιά που εμφανίζουν ειδικές αναπτυξιακές διαταραχές της μάθησης και στην τρίτη ομάδα τα παιδιά με συναισθηματικές δυσκολίες που παρεμποδίζουν την έκφραση των μαθησιακών τους ικανοτήτων. Ο διαχωρισμός αυτός δεν αποκλείει να συνυπάρχουν σε πολλές περιπτώσεις παιδιών περισσότερες της μιας από τις παραπάνω αιτίες.

Έρευνες έχουν δείξει ότι οι «μαθησιακές  διαταραχές» συναντώνται συχνότερα στα αγόρια από ότι στα κορίτσια (σε αναλογία 4 προς 1). Υποστηρίζεται ότι οι «μαθησιακές διαταρχές» εμφανίζονται περισσότερο στα παιδιά των πόλεων από ότι των αγροτικών περιοχών και συχνότερα στους παραπτωματικούς έφηβους απ’ ότι στο γενικό πληθυσμό.

«Μαθησιακές διαταραχές» ανευρίσκονται πολύ συχνά και σε άλλα μέλη της οικογένειας του παιδιού από γενιά σε γενιά. Ευρήματα διαφόρων ερευνών δείχνουν ότι οι γονείς των παιδιών με «μαθησιακές διαταραχές» εμφανίζουν σε υψηλά ποσοστά διαταραχές του λόγου, της ανάγνωσης και του συλλαβισμού.

Η έγκαιρη ανίχνευση είναι υψίστης σημασίας για το μέλλον των παιδιών, επειδή μας επιτρέπει να οργανώσουμε έγκαιρα παρεμβατικά προγράμματα, να στηρίξουμε ψυχολογικά τα παιδιά και τις οικογένειές τους και να προλάβουμε ίσως περισσότερο σοβαρές επιπλοκές. Υπάρχουν διαφόρων τύπων παρεμβάσεις, από απλή ενισχυτική διδασκαλία, μέχρι πολύ εξειδικευμένα και εξατομικευμένα προγράμματα. Τα συμπτώματα δεν εξαλείφονται πλήρως, αλλά γίνονται ηπιότερα, βελτιώνονται οι δεξιότητες και αποφεύγονται οι ανεπιθύμητες συνέπειες, όπως είναι η χαμηλή αυτο-εκτίμηση και τα προβλήματα συμπεριφοράς. Γενικά, πάντως, η πρόοδος των παιδιών με μαθησιακές δυσκολίες είναι τις περισσότερες φορές αργή, δηλαδή χρειάζονται περισσότερο χρόνο και προσπάθεια για να πετύχουν μια ικανοποιητική επίδοση. Τα παιδιά που έχουν κατανόηση, υποστήριξη και ενθάρρυνση στο σπίτι και το σχολείο και εξειδικευμένη βοήθεια στα μαθήματα, έχουν την πιο θετική έκβαση.

ΔΥΣΛΕΞΙΑ

Η δυσλεξία είναι το κοινό χαρακτηριστικό των διάσημων Αϊνστάιν, Έντισον, Λεονάρδο Ντα Βίντσι, Kέννεντυ, Τσώρτσιλ, Τομ Κρουζ, Σ. Σταλόνε, Τζον Λένον, Γ. Ντίσνεϊ, Πικάσσο, κλπ.

Συνεπώς, είναι θείο δώρο μόνον όμως όταν γνωρίζουμε την ύπαρξή της και την αντιμετωπίζουμε έγκαιρα και σωστά, ενώ αντιθέτως, η άγνοια χειροτερεύει την ειδική μαθησιακή δυσκολία των δυσλεξικών.

Η Δυσλεξία είναι Ειδική Μαθησιακή Δυσκολία στα γραπτά. Δηλαδή, οι δυσλεξικοί παρουσιάζουν μεγάλη δυσκολία στην ανάγνωση (πολύ αργή, με λάθη), στην ορθογραφία και δυσκολεύονται να μεταφέρουν τον προφορικό τους λόγο στο γραπτό.

Επειδή η δυσλεξία είναι κυρίως κληρονομική, υπάρχει από τη γέννα. Συνεπώς, υπάρχει και μπορεί να εντοπισθεί από την Προσχολική Ηλικία με βιολογικά τεστ. Διεθνώς, η δυσλεξία εμφανίζεται σε 4 αγόρια προς 1 κορίτσι, που σημαίνει ότι τα αίτιά της είναι Βιολογικά, γι’ αυτό και τα διαφορετικά κοινωνικο-πολιτιστικά περιβάλλοντα δεν επηρεάζουν την αναλογία αγοριών (4) - κοριτσιών (1). 

Κύρια Συμπτώματα Δυσλεκτικών Ατόμων:

·       Εφευρετικοί - σκέφτονται ευκολότερα με Εικόνες

·       Δημιουργικοί

·       Καλοί στις κατασκευές

·       Σοβαρά Προβλήματα Ανάγνωσης (πολύ αργή, με λάθη)

·       Δυσκολία Μεταφοράς της Σκέψης στο Γραπτό

·       Καλύτεροι στα Προφορικά από τα Γραπτά

·       Καλύτεροι στα Πρακτικά μαθήματα

·       Υστερούν στα Γραπτά - Γλωσσικά - Φιλολογικά

·       Υστερούν στις Ξένες Γλώσσες

·       Ακαλλίγραφοι - Αδέξιοι

·       Ανορθόγραφοι - Παραλείπουν Τόνους & Στίξη

·       Δυσκολία στην Προπαίδεια - Αποστήθιση

·       Διάσπαση Προσοχής – Υπερκινητικότητα

 ΑΥΤΙΣΜΟΣ

Ο αυτισμός είναι μια πολύπλοκη αναπτυξιακή διαταραχή που τυπικά εμφανίζεται κατά τη διάρκεια των πρώτων 3 χρόνων της ζωής. Το αποτέλεσμα μιας νευρολογικής δυσλειτουργίας που επιδρά στην λειτουργικότητα εγκεφάλου, ο αυτισμός και οι σχετιζόμενες συμπεριφορές, υπολογίζεται ότι εμφανίζεται σε ποσοστό 1: 500 των ατόμων. Εμφανίζεται σε ποσοστό 4/1 σε αγόρια από κορίτσια και δεν έχει επιλεκτικότητα σε φυλές, εθνικότητες και κοινωνικές ομάδες. Το οικογενειακό εισόδημα, ο τρόπος ζωής και το μορφωτικό επίπεδο δεν διαφοροποιούν την πιθανότητα της εμφάνισης του αυτισμού.

Ο αυτισμός επιδρά στην φυσιολογική ανάπτυξη του εγκεφάλου στις περιοχές της κοινωνικής αντίδρασης και της επικοινωνίας. Τα παιδιά και οι ενήλικες με αυτισμό έχουν τυπικές δυσκολίες στην λεκτική και μη λεκτική επικοινωνία, την κοινωνική συναναστροφή και τις δραστηριότητες παιχνιδιού και ελεύθερου χρόνου. Η διαταραχή τους δυσκολεύει να επικοινωνήσουν με τους άλλους και να σχετιστούν με τον έξω κόσμο. Σε μερικές περιπτώσεις, επιθετικότητα και αυτο-τραυματιστικές συμπεριφορές μπορεί να εμφανιστούν. Τα άτομα με αυτισμό μπορεί να εμφανίσουν επαναλαμβανόμενες κινήσεις κορμού (χτύπημα χεριών, περιστροφές κλπ) ασυνήθιστες αντιδράσεις σε ανθρώπους ή ελκυστικότητα σε αντικείμενα και αντίσταση στις αλλαγές της ρουτίνας. Μπορεί επίσης να εμφανίζουν ευαισθησία στις 5 αισθήσεις της όρασης, ακοής, αφής, όσφρησης και γεύσης.

Οι γονείς συνήθως παρατηρούν σημάδια στα δύο πρώτα χρόνια της ζωής του παιδιού τους. Τα συμπτώματα συνήθως αναπτύσσονται σταδιακά, αλλά ορισμένα αυτιστικά παιδιά πρώτα αναπτύσσονται κανονικά και ύστερα οπισθοδρομούν.

Αν και η από νωρίς γνωσιακή παρέμβαση μπορεί να βοηθήσει τα αυτιστικά παιδιά να αποκτήσουν κοινωνικές και επικοινωνιακές δεξιότητες, καθώς και την ικανότητα να προσέχουν τον εαυτό τους, δεν υπάρχει καμία γνωστή θεραπεία. Δεν υπάρχουν πολλά παιδιά με αυτισμό που μπορούν να ζήσουν ανεξάρτητα μετά την ενηλικίωση τους, αν και μερικοί το καταφέρνουν.

Σύνδρομο ΑΣΠΕΡΓΚΕΡ

Το σύνδρομο Αsperger πήρε το όνομά του από τον Αυστριακό παιδίατρο Ηans Asperger. Ο Asperger, το 1944, παρατήρησε μια ομάδα παιδιών και εφήβων τα οποία, παρόλο που είχαν πολλά θετικά χαρακτηριστικά, όπως υψηλό επίπεδο ανεξάρτητης σκέψης και ικανότητα για, εξαιρετικά επιτεύγματα, δυσκολεύονταν ν' ανταποκριθούν κοινωνικά, και παρουσίαζαν δυσκολίες στην κοινωνική χρήση του λόγου, καθώς και επαναληπτικές - στερεοτυπικές συμπεριφορές και εμμονές με συγκεκριμένα αντικείμενα.

Συνήθως το παιδί με σύνδρομο Αsperger έχει νοημοσύνη πάνω από το μέσο όρο και δεν παρουσιάζει καθυστέρηση ούτε στο λόγο ούτε στη γνωστική του ανάπτυξη.
Το σύνδρομο εντάσσεται στην κατηγορία των αναπτυξιακών διαταραχών. Συχνά χαρακτηρίζεται ως αυτισμός υψηλής λειτουργικότητας και είναι νευροβιολογικής αιτιολογίας. Συναντάται περισσότερο στα αγόρια με πιθανή αναλογία 4 αγόρια σε κάθε κορίτσι.

Συχνά στην κοινωνική μας ζωή αναρωτιόμαστε γιατί κάποιος έχει παράξενη συμπεριφορά και ξεχωρίζει από το πλήθος. Ο νεαρός, για παράδειγμα, στο μπαρ που πίνει χυμό και κλείνει με τα χέρια τα αφτιά του όταν ανεβαίνει η ένταση της μουσικής, τραβά την προσοχή της παρέας και των διπλανών του. Αλλά και το άτομο που δυσκολεύεται να συζητήσει όταν γνωρίζει ένα νέο πρόσωπο ή ο “κομπιουτεράς” που είναι προσηλωμένος στην οθόνη του και δεν ενδιαφέρεται για ό,τι συμβαίνει γύρω του, το παιδάκι που προτιμά να μείνει στην τάξη και να λύσει εξισώσεις αντί να παίξει μπάλα, είναι ενδεικτικά παραδείγματα συμπεριφοράς που, χωρίς να ενοχλεί, καταγράφεται ως παράξενη και ξενίζει.

Σε μία από τις αγαπημένες ταινίες των σινεφίλ, τον “Rainman”, ο Dastin Hoffman υποδύεται έναν πανέξυπνο αλλά πολύ παράξενο άνθρωπο. Αν και ειπώθηκε ότι πρόκειται για άτομο με αυτισμό, η σωστή ψυχολογική διάγνωση είναι σύνδρομο Ασπεργκερ (Asperger’s syndrome), μια πάθηση που συγγενεύει με τον αυτισμό.

Ενώ ο αυτισμός είναι πιο σπάνιος και θεωρείται αναπηρία, και παιδιά με αυτή την ασθένεια συνήθως φοιτούν σε ειδικά σχολεία, το σύνδρομο Ασπεργκερ είναι αρκετά διαδεδομένο και το άτομο που το έχει, παιδί ή ενήλικος, απλώς δείχνει διαφορετικό ή παράξενο. Ως κοινωνία έχουμε την τάση να δυσανασχετούμε στην παρουσία του διαφορετικού. Όταν όμως το διαφορετικό ή το παράξενο γίνεται αναγνωρίσιμο, τότε οι προκαταλήψεις μας καταρρέουν και το αποδεχόμαστε, γεγονός που έχει ως άμεση συνέπεια τις ομαλές διαπροσωπικές σχέσεις.

Αν κάναμε ένα τεστ για αυτισμό στο γενικό πληθυσμό, θα διαπιστώναμε ότι ένα στα τριακόσια άτομα, αν όχι περισσότερα, θα “περνούσαν”, σύμφωνα με τον Simon Βaron-Cohen, ψυχολόγο στο Πανεπιστήμιο του Cambridge της Αγγλίας. Ο ίδιος, μάλιστα, λέει ότι από τα άτομα που θα περνούσαν το συγκεκριμένο τεστ τα περισσότερα θα ήταν επιστήμονες γένους αρσενικού.

Ποιο είναι, λοιπόν, το προφίλ ενός ατόμου με σύνδρομο Ασπεργκερ;

Κατ’ αρχάς, η νοημοσύνη αυτών των ατόμων είναι κανονική ή ανώτερη και έχουν πολύ δυνατή μνήμη. Ορισμένοι έχουν ιδιαίτερες ικανότητες ή ταλέντα, όπως να αφοσιώνονται στη λεπτομέρεια και να ασχολούνται απρόσκοπτα με κάτι που τους ενδιαφέρει. Συχνά παρουσιάζουν το φαινόμενο της υπερλεξίας, δηλαδή επιδεικνύουν ένα θαυμάσιο λεξιλόγιο, χωρίς όμως να καταλαβαίνουν την ακριβή σημασία των λέξεων. Και εδώ ακριβώς επικεντρώνονται οι δυσκολίες τους, στη λεκτική και διαπροσωπική ή κοινωνική επικοινωνία και επαφή.

Έτσι, το άτομο με Ασπεργκερ αποφεύγει να κοιτάξει το συνομιλητή του στα μάτια και ενώ έχει την επιθυμία να αποκτήσει φίλους, δεν ξέρει από πού να αρχίσει και τι ακριβώς να κάνει για να το επιτύχει, κάτι που θεωρείται αυτονόητο για τους περισσότερους από εμάς. Συχνά τα άτομα με αυτή την πάθηση είναι αγενή ή επιδεικνύουν προβληματική συμπεριφορά, αλλά αυτό είναι το άμεσο αποτέλεσμα της στενής και περιορισμένης αντίληψης που έχουν για τα διάφορα κοινωνικά φαινόμενα. Τα άτομα αυτά έχουν την ικανότητα να μάθουν τους κανόνες κοινωνικής συμπεριφοράς, αλλά χρειάζεται να τους διδαχθούν, όπως κάποιος άλλλος θα μάθαινε, για παράδειγμα, την τεχνική για να παίζει πιάνο.

Πρόκειται για άτομα που δεν θέλουν να επικοινωνήσουν με τους γύρω τους; Η επιστημονική απάντηση είναι ότι σαφέστατα όχι. Το σύνδρομο Ασπεργκερ συνεπάγεται μια τέτοιου είδους εγκεφαλική “καλωδίωση” που καθιστά δύσκολη την επεξεργασία λεπτών μη λεκτικών πληροφοριών. Το δεξί ημισφαίριο του εγκεφάλου και μια άλλη δομή του που ονομάζεται αμυγδαλή (λόγω σχήματος) παίζουν σημαντικό ρόλο στην κοινωνική συμπεριφορά. Έτσι, ο “κοινωνικός” εγκέφαλος αυτών των κατά τα άλλα υγειών ατόμων δεν έχει εξελιχθεί όπως θα έπρεπε.

Εύλογα, επομένως, θα αναρωτηθεί κανείς για τη χρησιμότητα της διάγνωσης και αν είναι μια ακόμα ετικέτα την οποία θα φέρει το άτομο στην υπόλοιπη ζωή του. Ξεκινώντας από το δεδομένο ότι το σύνδρομο Ασπεργκερ είναι μια νευρολογική αναπτυξιακή διαταραχή που συνοδεύει το άτομο όλη του τη ζωή, η σωστή διάγνωση ανακουφίζει το ίδιο το άτομο και την οικογένειά του. Ξαφνικά, τα κομμάτια του μπερδεμένου παζλ, δηλαδή όλες οι περίεργες συμπεριφορές, η απομόνωση, η ανεξήγητη παράξενη σκέψη και η προσωπικότητα του ανθρώπου, μπαίνουν σε τάξη και σχηματίζουν μια καθαρή εικόνα, δίνοντας μια λογική εξήγηση. Το άτομο αποκτά το γνώθι σ’αυτόν και οι οικείοι του αντιλαμβάνονται τις δυνατότητες και τις αδυναμίες του, γεγονός χρήσιμο για την κατάστρωση εκπαιδευτικών και επαγγελματικών σχεδίων.

ΛΟΓΟΘΕΡΑΠΕΙΑ

Η επιστήμη της λογοθεραπείας ασχολείται με την πρόληψη, τη διάγνωση και την αντιμετώπιση προβλημάτων επικοινωνίας (λεκτικής ή μη) που μπορεί να εμφανίζουν παιδιά ή ενήλικες. Στοχεύει στην ομαλή ένταξη του ατόμου στο κοινωνικό ή σχολικό περιβάλλον.

Πότε ένα παιδί χρειάζεται λογοθεραπεία:

Εάν το παιδί σας παρουσιάζει μια από τις παρακάτω δυσκολίες τότε θα ήταν καλό να απευθυνθείτε σε ένα λογοθεραπευτή για να ελεγχθεί το στάδιο γλωσσικής ανάπτυξης του παιδιού:

Λόγος (γλωσσική έκφραση και κατανόηση):

·                δυσκολεύεται να σχηματίσει προτάσεις

·                δεν καταφέρνει να εκφράσει τις σκέψεις του με τις σωστές λέξεις

·                δυσκολεύεται να περιγράψει απλά γεγονότα

·                κάνει γραμματικά και εκφραστικά λάθη

·                δυσκολεύεται να ξεκινήσει και να διατηρήσει μια συζήτηση

·                δυσκολεύεται να κατανοήσει σύνθετες προτάσεις ή οδηγίες

Άρθρωση/Ομιλία (Καθαρότητα Ομιλίας):

·                μπερδεύει ήχους μέσα σε μια λέξη

·                δυσκολεύεται να αρθρώσει σωστά κάποιους ήχους (π.χ.: ρ/σ)

·                παραλείπει ήχους μέσα σε μια λέξη

Ροή Ομιλίας (τραυλισμός):

·                αδυνατεί να ξεκινήσει τη φράση του

·                επαναλαμβάνει συλλαβές ή ήχους

·                κολλάει σε συγκεκριμένους ήχους

·                επιμηκύνει συλλαβές ή ήχους

·                παρουσιάζει τίκ

Στάδια φυσιολογικής εξελικτικής ανάπτυξης του λόγου

 

Έως 12 μηνών:

·                Το μωρό αντιδρά στους ήχους.

·                Κάνει βλεμματική επαφή.

·                Αναγνωρίζει τη φωνή της μητέρας του.

·                Χαμογελά όταν του μιλάτε.

·                Ανταποκρίνεται στο όνομά του.

·                Γυρίζει το κεφάλι του προς την πηγή των ήχων.

·                Διαθέτει κάποιο βασικό λεξιλόγιο.

Έως 2 χρονών:

·                Το λεξιλόγιό του διαθέτει 20-50 λέξεις.

·                Υπακούει σε απλές εντολές.

·                Χρησιμοποιεί δύο λέξεις για να σχηματίσει φράσεις.

 

Έως 3 χρονών:

·                Απαντάει σε ερωτήσεις.

·                Κάνει απλές προτάσεις.

·                Μπορεί να παρακολουθήσει ένα διάλογο.

·                Του αρέσουν τα παραμύθια και τα παρακολουθεί με ευκολία.

·                Κάνει ερωτήσεις.

 

Έως 4 χρονών:

• Απαντάει σε όλα τα είδη ερωτήσεων.
• Γίνεται κατανοητό και από ανθρώπους που δεν γνωρίζει.
• Η ομιλία του πλησιάζει περισσότερο σε αυτή των ενηλίκων όσον αφορά τη γραμματική και το συντακτικό.
• Διηγείται τις εμπειρίες του.

Είναι γεγονός ότι κάθε παιδί είναι διαφορετικό και γι’ αυτό μπορεί να υπάρξει κάποια διακύμανση σχετικά με το χρόνο που κατακτά κάποια δεξιότητα, ωστόσο ο μέσος όρος σημαίνει κάτι και ειδικά αν έχει περάσει εξάμηνο και το παιδί δεν παρουσιάζει πρόοδο, τότε θα πρέπει να υπάρξει προβληματισμός.

 

Διαταραχές λόγου

Φαινομενολογικά θα μπορούσαμε να έχουμε την παρακάτω ταξινόμηση των διαταραχών του λόγου:

·                Διαταραχές άρθρωσης (δυσαρθρίες, δυσλαλίες)

·                Διαταραχές ρυθμού της ομιλίας (λογονευρώσεις, ταχυλαλίες, βραδυλαλίες, τραυλισμός)

·                Μερικές ή ολικές διαταραχές προφορικής έκφρασης (κωφαλαλία, αλαλία, υστερική αλαλία)

·                Φωνητικές ανωμαλίες (αφωνία, δυσφωνίες, ρινολαλίες)

·                Ανωμαλίες κατανόησης και έκφρασης (αφασίες, νευρολογικές διαταραχές, εγκεφαλικές κακώσεις)

·                Γραμματικές/συντακτικές ανωμαλίες

·                Διαταραχές γραφής/ανάγνωσης

·                Μαθησιακές δυσκολίες (δυσλεξία, δυσαρθρογραφία, δυσαριθμησία, υπερκινητικότητα, σύνδρομο ελλειματικής προσοχής)

 

Τραυλισμός

Ως τραυλισμός χαρακτηρίζεται η διαταραχή στη ροή του λόγου και εμφανίζεται με ασυντόνιστες κινήσεις του μυϊκού συστήματος, της αναπνοής, της φωνής και της άρθρωσης, ενώ παρουσιάζεται στην αρχή ή τη μέση του λόγου σαν επανάληψη συλλαβών, φθόγγων και λέξεων ή σαν ένα επίμονο κόμπιασμα σε έναν φθόγγο.

Δεν έχει εξηγηθεί ακόμα σαφώς η αιτία του, που πιθανότατα είναι ο συνδυασμός διαφόρων παραγόντων και φαινομένων παρά ένας απλός παράγοντας, μια απλή αιτία. Οι παράγοντες αυτοί μπορεί να είναι γενετικοί ή περιβαλλοντικοί, όπως προβλήματα στο σπίτι, άγχος, προβλήματα στο σχολείο.

Συνήθως κάνει την εμφάνιση του στην παιδική ηλικία, μεταξύ τριών και πέντε ετών και στο μέγιστο των περιπτώσεων νωρίτερα της συμπλήρωσης των οκτώ ετών. Πέντε στα εκατό παιδιά θα παρουσιάσουν έναν τραυλισμό σε κάποια στιγμή της ζωής τους, αλλά τα περισσότερα περιστατικά θεραπεύονται ενώ μόνο το 1% των ενηλίκων τραυλίζει. Ο τραυλισμός είναι 4 φορές συχνότερος στα αγόρια από ότι στα κορίτσια. Επίσης οικογένεια που έχει άτομο που τραυλίζει έχει αυξημένες πιθανότητες να παρουσιαστεί το ίδιο πρόβλημα και σε άλλα μέλη της.

 

Ο ρόλος του Λογοθεραπευτή

 

Ο λογοπεδικός ενημερώνει, αξιολογεί και ενισχύει τις δεξιότητες, ενώ παράλληλα προσπαθεί να αποτρέψει την επιδείνωση των δυσλειτουργιών που επιφέρουν οι νευρολογικές αυτές παθήσεις που εκδηλώνονται.

ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ ΕΛΛΕΙΜΜΑΤΙΚΗΣ ΠΡΟΣΟΧΗΣ –

ΥΠΕΡΚΙΝΗΤΙΚΟΤΗΤΑ

Ο όρος αναφέρεται στην μεγάλη διάσπαση προσοχής και στην υπερδραστηριότητα. Τα υπερκινητικα παιδιά βρίσκονται διαρκώς σε υπερδιέγερση και κίνηση, προκα-λούν μονίμως φασαρία και συνήθως παρουσιάζουν εξελικτικές ανωμαλίες, δηλαδή:

·                καθυστέρηση στην ομιλία

·                αδεξιότητα στις κινήσεις

·                δυσκολία στην εκμάθηση ανάγνωσης  

·                αντιληπτικές ανεπάρκειες

·                δυσκολία στην κατανόηση των σχημάτων και μορφών      

·                αδυναμία προσανατολισμού στο χώρο.

ΚΛΙΝΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ

Η διαταραχή αυτή είχε ονομασθεί παλιότερα ελάχιστη εγκεφαλική δυσλειτουργία (Minimal Brain Dysfunction) και υπερκινητικό σύνδρομο.

Το βασικό χαρακτηριστικό της Διαταραχής (ΔΕΠΥ) είναι η απροσεξία και η υπερκινητικότητα/παρορμητικότητα.

Για να μπει η διάγνωση θα πρέπει κάποια από τα συμπτώματα να έχουν εμφανιστεί πριν την ηλικία των 7 ετών και οι δυσκολίες που προκύπτουν από τη διαταραχή να είναι εμφανείς σε δύο τουλάχιστον περιβάλλοντα (π.χ. στο σπίτι και στο σχολείο).

Η κλινική εικόνα που δίνουν τα παραπάνω συμπτώματα ποικίλλει ανάλογα με την ηλικία του ατόμου. Τα παιδιά 4-6 ετών:

·                τρέχουν από τη μια μεριά του δωματίου στην άλλη,

·                ψάχνουν τις τσάντες των επισκεπτών,

·                μιλούν συνέχεια,

·                βγαίνουν από το σπίτι τρέχοντας χωρίς να ειδοποιήσουν τους γονείς τους,

·                δεν κοιτούν αριστερά-δεξιά όταν περνούν τον δρόμο,

·                σπάζουν και χάνουν τα παιγνίδια τους,

·                ανεβαίνουν στα έπιπλα,

·                δεν κάθονται σ' ένα μέρος,

·                κουνούν συνέχεια τα πόδια τους,

·                πηδούν από τη μια ασχολία στην άλλη,

·                κοιμούνται αργά,

·                ξυπνούν νωρίς,

·                γενικά εξαντλούν παντελώς τους γονείς τους.

Όταν τα παιδιά αυτά πάνε σχολείο:

·                δεν μπορούν να εστιάσουν την προσοχή τους,

·                μοιάζουν αφηρημένα,

·                δεν ακούν τι λέει ο δάσκαλος,

·                σηκώνονται από τη θέση τους,

·                η προσοχή τους διασπάται με το παραμικρό,

·                δεν μπορούν να ολοκληρώσουν τα μαθήματα τους,

·                ξεχνούν τα βιβλία τους και τα μολύβια τους,

·                απαντούν στον δάσκαλο χωρίς να περιμένουν τη σειρά τους ή χωρίς να ερωτηθούν,

·                διακόπτουν, δεν περιμένουν στη γραμμή για να μπουν στην τάξη,

·                δεν ακολουθούν τους κανόνες των παιγνιδιών όταν παίζουν με τα άλλα παιδιά.

Γενικά, τα σημεία της διαταραχής μπορεί να είναι ελάχιστα ως απόντα, όταν:

·                το άτομο βρίσκεται κάτω από αυστηρό έλεγχο,

·                αντιμετωπίζει κάποια καινούρια κατάσταση,

·                ασχολείται με κάτι ιδιαίτερα ενδιαφέρον,

·                διαντιδρά με ένα μόνο άτομο ή επιβραβεύεται συστηματικά για την καλή του συμπεριφορά.

Τα συμπτώματα συνήθως είναι έντονα όταν το άτομο βρίσκεται σε μια ομάδα. Καθώς τα παιδιά ωριμάζουν, τα συμπτώματα γίνονται λιγότερο εμφανή, ώστε στην εφηβεία η όλη απροσεξία/υπερκινητικότητα/παρορμητικότητα παρουσιάζεται συνή-θως σαν εξωτερική και εσωτερική ανησυχία. Βέβαια, όλη αυτή η συμπτωματολογία επηρεάζει αρνητικά τη σχολική, κοινωνική και επαγγελματική λειτουργικότητα και απόδοση του ατόμου.

ΣΥΝΟΔΑ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ

Τα άτομα με τη διαταραχή αυτή συχνά εμφανίζουν:

·                εκρήξεις θυμού     

·                έντονη απαιτητικότητα

·                ανυπομονησία

·                ευμετάβλητο συναίσθημα

·                ισχυρογνωμοσύνη 

·                έντονη πτώση του ηθικού

·                χαμηλή αυτοεκτίμηση      

·                υφίστανται απόρριψη

·                χαμηλή επίδοση στα μαθήματα

Τα άτομα με Διαταραχή Ελαττωματικής Προσοχής/Υπερκινητικότητας (ΔΕΠΥ) είναι πιθανό να φοιτήσουν λιγότερα χρόνια στο σχολείο και γενικά να υστερήσουν σχολικά και επαγγελματικά. Ο δείκτης νοημοσύνης (IQ) μπορεί να είναι χαμηλότερος στα άτομα με την διαταραχή αυτή.

Συχνά συνυπάρχουν:

·                Διαταραχή της Διαγωγής  

·                Εναντιωτική Προκλητική Διαταραχή

·                Διαταραχές της Διάθεσης  

·                Αγχώδεις Διαταραχές

·                Διαταραχές της Μάθησης  

·                Διαταραχές της Επικοινωνίας.

  

ΑΙΤΙΑ

Η αιτιολογία της διαταραχής βασικά είναι άγνωστη. Είναι γνωστό, όμως, ήδη ότι η Διαταραχή Ελαττωματικής Προσοχής/Υπερκινητικότητας φαίνεται να είναι πιο συχνή στους βιολογικούς συγγενείς πρώτου βαθμού παιδιών με τη διαταραχή και ότι οι Διαταραχές της Διάθεσης και οι Αγχώδεις Διαταραχές, οι Διαταραχές της Μάθησης, οι Διαταραχές Σχετιζόμενες Με Ουσίες και η Αντικοινωνική Διαταραχή της Προσωπικότητας μάλλον είναι πιο συχνές στους συγγενείς των παιδιών αυτών.

Ακόμα, διάφορες έρευνες αναφέρουν την ύπαρξη σε μερικά από τα άτομα με τη διαταραχή αυτή ιστορικού κακοποίησης ή παραμέλησης, λοιμώξεων (π.χ. εγκεφαλίτιδα), δηλητηρίασης από μόλυβδο, προγεννητικών (π.χ. χρήση ουσιών) ή περιγεννητικών (π.χ. χαμηλό βάρος στη γέννηση) προβλημάτων.

Οι ψυχοκοινωνικές θεωρίες τονίζουν την αρνητική συμβολή του άγχους και της απειρίας των γονέων και της επικοινωνίας του άγχους αυτού και της αδυναμίας τους να εξασκήσουν έλεγχο της συμπεριφοράς στο παιδί.